Eerst even een vraag: ervaar je het afgelopen jaar veel, middelmatig of weinig stress in je leven?

Veel of weinig, je bent in goed gezelschap. Negen op de tien mensen ervaren stress in hun dagelijks leven; circa 43% is werk gerelateerd. De vraag is in hoeverre je je stresservaringen werkelijk tot je door laat dringen en wat ze je te vertellen hebben. En vervolgens: wat doe je met je inzichten?

Stress is niet ongezond
Je gaat niet dood aan stress, behalve als je ervan overtuigt bent dat stress ziekmakend is. Zo blijkt uit onderzoek van de American Psychology Association. Je hoeft dus ook niet ziek te worden van stress noch leidt stress automatisch tot een burn-out. Doch als je lichaam door dezelfde of uiteenlopende gebeurtenissen of situaties vaak stresshormonen aanmaakt, dan is het zaak om te onderzoeken hoe dit komt. De hormonen adrenaline en cortisol zorgen ervoor dat je extra kracht, energie en uithoudingsvermogen ter beschikking hebt. Maar als die extra kracht en energie niet in verhouding staan tot wat er eigenlijk nodig is, dan knal je steeds met 150 door een bocht die gemaakt is voor 80 km per uur. Dat zorgt naast voortdurende extra hartkloppingen voor een opgefokt gevoel. Hoe vaak is dat lekker? Als je kickt op je stressrush dan laat je alles zoals het is. Best. Maar als je behoefte hebt aan minder stressrush vraagt dit om een blik naar binnen om inzicht te verkrijgen naar de oorzaken van die overmatige stressreacties.

Vervolgens dient er iets gedaan te worden met die inzichten. Veelal vraagt dat om het maken van (andere) keuzes, het doorhakken van knopen en het ontwikkelen van andere houding en/of gedrag. Het kan ook zijn dat eerst nog de onderliggende oorzaken van de stressreactie geheeld moet worden alvorens je in staat bent om met gepaste energie en kracht op situaties en gebeurtenissen te reageren. Dit alles vraagt om de moed te leren denken en handelen naar mogelijk nieuwe inzichten. Als je volhardt in het onveranderlijk herhalen van dezelfde stress gevende houding en gedrag in plaats van deze te herijken en dienovereenkomstig te transformeren, dan reageert je lichaam op termijn wél met ziekte. In het beste geval slechts met een burn-out.

Oxytocine helpt je naar je hart 
Maar dat hoeft allemaal niet. Stress is niet je vijand, het is, zo je wilt je vriendin. Wanneer je het zat bent om te ageren volgens jouw gangbare reflexreacties op die stressrushes is er een ander stresshormoon waar je gebruik van kunt maken. Echt waar? Ja, echt waar. Welke dan? Naast adrenaline en cortisol maakt het lichaam bij stress oxytocine aan. Ja, het knuffelhormoon. Precies. Oxytocine zet je sociale instincten op scherp. Hierdoor kun je meer behoefte gaan ervaren aan fysiek contact met je familie en vrienden en je kunt er als je het toestaat empathischer, meedogender en behulpzamer door worden. Het geeft je ook de kans makkelijker om hulp te vragen. Op termijn word je zo door je nieuwe focus een leuker en makkelijker mens, zowel voor jezelf als voor anderen. Allemaal voordelen; zowel in je werk, je privé, als voor jezelf natuurlijk.

Dankzij die aanmaak van oxytocine geeft stress toegang tot je hart. Vermits je er gehoor aan geeft. Luisteren naar de stem van je hart vraagt echter vaak de moed te veranderen, om anders te denken en te handelen dan voorheen. Want het actuele denken en handelen zorgt blijkbaar voor onplezierige en op termijn ongezonde stresservaringen.

Betekenisvol leven is nuttig
Aan de Universiteit van Buffalo hebben ze ontdekt dat grote stressevents in iemands leven de kans om te sterven met 30% verhoogd. Het interessante is nu, dat dit niet geldt voor mensen die zorgzaam zijn voor anderen. Hoe vind je dat?

Waar komt dit op neer? Dat het leiden van een betekenisvol leven bijdraagt aan zowel je eigen welbevinden als dat van anderen.

Kortom, stress is je vriendin. Je hoeft alleen maar naar haar te luisteren.

Schroom niet mijn hulp in te roepen als je de oorzaak van je stressreacties te lijf wilt gaan en met je hart wilt leren denken en handelen. Ofwel als je gezonder, waarachtiger en betekenisvoller wilt leven. Je bent meer dan van harte welkom.

Input voor vandaag
De inspiratie voor deze mail haal ik deze keer uit de TED-talk van Kelly McGonigal. Zij doceert onder meer gezondheidspsychologie aan de Stanford Universiteit. Ze is een vrouw naar mijn hart. Luister gerust naar wat ze te vertellen heeft en/of lees haar boek: ‘Sterker met Stress’.